WĄTROBA

Wątroba i jej zadania

Ważąca około 1,5 kg wątroba jest największym narządem wewnętrznym człowieka.1 Jako ośrodek metaboliczny jest ściśle zaangażowany w produkcję, magazynowanie i wykorzystywanie tłuszczów, cukrów i białek, filtruje zanieczyszczenia, alkohol i inne toksyny, wytwarza kwasy żółciowe i cholesterol, które są ważne dla trawienia tłuszczów, oraz produkuje szereg hormonów.1,2

Zapalenie wątroby (hepatitis)

Zapalenie wątroby jest określane fachowo terminem „hepatitis”, pochodzącym od greckiego słowa „hepar” (wątroba). Przyrostek „-itis” oznacza zapalenie. Czynnikami wywołującymi chorobę są na przykład nadużywanie alkoholu, nieprawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego (tzw. autoimmunologiczne zapalenie wątroby), zapalenie dróg żółciowych, nadmiar leków uszkadzających wątrobę lub stłuszczenie wątroby, często w połączeniu z otyłością i cukrzycą.33

Ponadto niektóre wirusy mogą powodować zapalenie wątroby. Obecnie znanych jest pięć różnych typów zapalenia wątroby, które oznaczane są literami od A do E.3

Szczególne znaczenie medyczne mają wirusy zapalenia wątroby typu B, C i D. Mogą one przejść w stan przewlekły, a następnie prowadzić do poważnych chorób wtórnych, takich jak marskość wątroby lub rak wątroby.3
W poniższej tabeli przedstawiono przegląd różnych postaci wirusowego zapalenia wątroby.4-7

Objawy wirusowego zapalenia wątroby

Mimo wszystkich swoich funkcji wątroba nie jest zdolna do jednego – do powodowania bólu. Z tego powodu zapalenie wątroby często pozostaje zupełnie niezauważone lub daje bardzo niespecyficzne objawy, które często nie są przypisywane przez pacjentów do choroby wątroby.3 To jest właśnie ta podstępność. Każdy, kto przez dłuższy czas odczuwa zmęczenie, uczucie ucisku w prawej górnej części brzucha, bóle stawów, swędzenie lub ciemny mocz, powinien skonsultować się z lekarzem.3,8 Zażółcenie skóry i oczu, tzw. żółtaczka (ikterus), silny ból w górnej części brzucha, wymioty i duże zmęczenie występują zwykle tylko w cięższych przypadkach.3 Lekarz może sprawdzić wartości parametrów wątrobowych w badaniu laboratoryjnym za pomocą próbki krwi i musi zbadać, czy w przypadku podwyższonych wartości parametrów wątrobowych nie doszło do infekcji wirusowej.3,9

Od zwłóknienia do marskości wątroby

W pierwszej kolejności wątroba próbuje sama naprawić uszkodzenie: wytwarza nowe, zdrowe komórki. W przypadku stałego, przewlekłego zapalenia często nie jest już w stanie tego zrobić i komórki wątroby są zastępowane przez zbliznowaciałą tkankę łączną – dochodzi do tzw. zwłóknienia. W przypadku zwłóknienia wątroba może jeszcze spełniać swoje zadania. Jednak postępujące bliznowacenie prowadzi w końcu do marskości wątroby.
Na tym etapie wątroba nie może już w pełni wykonywać swoich zadań związanych z metabolizmem i detoksykacją. Rozwój zwłóknienia w marskość wątroby jest procesem stopniowym, który może trwać wiele lat, a nawet dziesięcioleci.10

Rozwój chorób wątroby aż do raka wątroby

Do poważnych powikłań marskości wątroby należy nagromadzenie płynów w tkankach (obrzęk), w jamie brzusznej (wodobrzusze), zwiększona skłonność do krwawień, żylaki przełyku lub choroby mózgu.10

Zasadniczo każdy pacjent z marskością wątroby ma zwiększone ryzyko zachorowania na raka komórek wątroby. Nawet u 8% wszystkich pacjentów z marskością wątroby dochodzi do rozwoju raka komórek wątroby. Ryzyko jest różne w zależności od przyczyny marskości wątroby: 2% w przypadku przewlekłego zapalenia wątroby typu B, 3–8% w przypadku przewlekłego zapalenia wątroby typu C.11

Udostępnij nasze treści

Inne tematy

WZW B

Jeśli chcesz wiedzieć o WZW B, znajdziesz tu wiele przydatnych informacji.

Dowiedz się więcej

WZW C

Co to właściwie jest WZW C? Tutaj znajdziesz wyjaśnienia, które warto znać.

Dowiedz się więcej

WZW D

Dowiedz się więcej o WZW D! Jaka jest różnica w stosunku do WZW B? A jak można się zabezpieczyć?

Dowiedz się więcej

Bibliografia

  1. Wątroba – siła napędowa organizmu. https://www.deutsche-leberstiftung.de/presse/pressemappe/kraftwerk-des-koerpers/ (dostęp: maj 2022 r.).
  2. Goeser T: Podstawy funkcjonowania wątroby. https://lebertransplantation.eu/die-leber/die-leber/grundlagen-der-leberfunktion (dostęp: maj 2022 r.).
  3. Zapalenie wątroby (hepatitis). https://www.deutsche-leberstiftung.de/presse/pressemappe/lebererkrankungen/leberentzundung-hepatitis/ (dostęp: maj 2022 r.).
  4. Poradnik RKI dot. wirusowego zapalenia wątroby typu A. https://www.rki.de/DE/Content/Infekt/EpidBull/Merkblaetter/Ratgeber_HepatitisA.html (dostęp: maj 2022 r.).
  5. Poradnik RKI dot. wirusowego zapalenia wątroby typu B i D. https://www.rki.de/DE/Content/Infekt/EpidBull/Merkblaetter/Ratgeber_HepatitisB.html (dostęp: maj 2022 r.).
  6. Poradnik RKI dot. wirusowego zapalenia wątroby typu C. https://www.rki.de/DE/Content/Infekt/EpidBull/Merkblaetter/Ratgeber_HepatitisC.html (dostęp: maj 2022 r.).
  7. Poradnik RKI dot. wirusowego zapalenia wątroby typu E. https://www.rki.de/DE/Content/Infekt/EpidBull/Merkblaetter/Ratgeber_HepatitisE.html (dostęp: maj 2022 r.).
  8. Choroby wątroby. https://www.leberhilfe.org/lebererkrankungen/ (dostęp: maj 2022 r.).
  9. Cornberg M et al. Z Gastroenterol 2021; 59: 691–776.
  10. Marskość wątroby. https://www.deutsche-leberstiftung.de/presse/pressemappe/lebererkrankungen/leberzirrhose/ (dostęp: maj 2022 r.).
  11. Wytyczne S3 dotyczące raka wątrobowokomórkowego i raka dróg żółciowych. https://www.awmf.org/uploads/tx_szleitlinien/032-053OLl_S3_HCC_bili%C3%A4re_Karzinome_2021-06.pdf (dostęp: maj 2022 r.).