Yaklaşık 1,5 kg ağırlığında olan karaciğer insanın en büyük iç organıdır.1 Metabolik bir merkez olarak yağ, şeker ve proteinlerin üretimi, depolanması ve kullanımı ile yakından ilgilidir; zararlı maddeleri, alkolü ve diğer zehirleri süzer; yağların sindirimi için önemli olan safra asitlerini ve kolesterolü üretir ve bir dizi hormon oluşturur.1,2
Karaciğer iltihabı, Yunanca “hepar” = karaciğerden türetilen “hepatit” olarak adlandırılır. “-itis” son eki iltihabı ifade eder. Tetikleyiciler, örneğin alkolün kötüye kullanımı, bağışıklık sisteminin arızalanması (öz bağışık hepatit olarak adlandırılır), safra yollarının iltihaplanması, genellikle obezite ve diyabet (diyabet) ile birlikte karaciğere zarar veren aşırı miktarda ilaç kullanımı veya karaciğerin yağlanmasıdır.3
Hepatit B, C ve D özellikle tıbbi öneme sahiptir. Bunlar kronik hâle gelebilirler ve daha sonra karaciğer sirozu veya karaciğer kanseri gibi ciddi ikincil hastalıklara yol açabilirler.3 Aşağıdaki tablo, hepatitin farklı biçimlerine genel bir bakış sağlar.4-7
Onca işlevi olmasına rağmen karaciğer tek bir şeyi yapamaz – ağrılara neden olmak. Bu nedenle karaciğer iltihabı genellikle hiç fark edilmeden seyreder veya hiç özellikli olmayan ve genellikle maruz kalanlar tarafından karaciğer hastalığına atfedilmeyen semptomlarla seyreder.3 Sinsi olan ise tam da budur. Uzun süredir bitkinlik, sağ üst karında basınç hissi, eklem ağrıları, kaşıntı veya koyu renkli idrar şikayeti olan herkes emin olmak için bir doktora görünmelidir.3,8 Deri ve gözlerde sararma ki sarılık (İkterus) olarak bilinir, üst karın bölgesinde şiddetli ağrılar, kusma ve aşırı yorgunluk genellikle sadece şiddetli vakalarda ortaya çıkar.3 Doktor, bir laboratuvar testinde özellikle karaciğer değerlerini denetlemek için bir kan testi yapabilir ve eğer bu karaciğer değerlerinin yüksek çıkması hâlinde olası bir virüs enfeksiyonu açısından muayene gerçekleştirmelidir.3,9
Karaciğer önce oluşan hasarları kendisi onarmaya çalışır: Yeni, sağlıklı hücreler üretir. Kalıcı, kronik iltihaplanmalarda artık karaciğer bunu genellikle yapamaz ve karaciğer hücrelerinin yerini – fibroz adı verilen yaralı bağ dokusu oluşumları alır. Fibrozis durumunda karaciğer hâlâ işini yapabilir. Ancak ilerleyen yara izi sonunda siroza yol açar.
Bu aşamada karaciğer artık metabolik ve ağusuzlaştırma görevlerini tam olarak yerine getiremez. Fibrozis’in siroza dönüşmesi uzun yıllar, hatta muhtemelen on yıllar alabilen kademeli bir süreçtir.10
Sirozun ciddi komplikasyonları arasında dokularda sıvı birikmesi (ödem), karında (assitler), kanama eğiliminde artış, yemek borusunda varisli damarlar veya beyin bozuklukları yer alır.10
İlkesel olarak karaciğer sirozu olan her hastada karaciğer hücre kanseri riski artar. Tüm sirotik hastaların %8 kadarında karaciğer hücreli karsinom gelişir. Sirozun nedenine bağlı olarak risk oranı değişir:
• Kronik hepatit B’de %2
• Kronik hepatit C’de %3-8.11
Hepatit B hakkında daha fazla bilgi edinmek istiyorsan, burada birçok yararlı bilgi bulabilirsin. Daha fazla bilgi edin
Hepatit C nedir?
Burada bilmeye değer açıklamalar bulacaksın.
Ayrıca Hepatit D hakkında bilgi edin! Hepatit B’den farkı nedir? Peki, kendini nasıl koruyabilirsin?
