Гепатит D

Гепатит D гэж юу вэ?

Гепатит D нь гепатит D вирусийн улмаас үүсдэг элэгний үрэвсэл юм. Чухал онцлог: Гепатит D вирус нь бие даан үржих чадваргүй, үржил нь элэгний В вирусээс хамаардаг. Гепатит D халдвар нь маш хүнд явцтай байж болно.1

Гепатит D халдварын талаар тайлбарласан видеог эндээс үзнэ үү

Тохиолдол

  • Дэлхийн даяар 12 сая орчим хүн гепатит D2,6 халдвартай байгаа бол 48-60 сая хүн бий гэж тооцож байна.7
  • Германд 30,000 орчим хүн гепатит D архаг халдвартай гэж тооцсон.8
  • Гэсэн хэдий ч эрсдэлтэй бүс нутгууд болох Монгол, Баруун болон Төв Африк, Газар дундын тэнгисийн бүс, Ойрхи Дорнод, Пакистан, Орос, Бразил, Төв болон Хойд Азийн орнуудад гепатит D вирусийн халдвар илүү их тохиолддог.2,7,9
  • Гепатит В халдвартай өвчтөнүүдийн ойролцоогоор 5 % нь гепатит D халдвар бас авдаг гэж тооцсон байдаг.2,6

Гепатит В вирусийн адилаар гепатит D вирус нь халдвар авсан хүний цус болон биеийн бусад шингэнд илэрдэг. Халдварлах замууд нь бас төстэй. Үүнд, тухайлбал:1,2

  • халдвар авсан хамтрагчтайгаа хамгаалалтгүй (бэлгэвчгүй) бэлгийн хавьталд орох
  • мансууруулах бодис хэрэглэх (зүү, сорох гуурс), шивээс эсвэл цоолбор хийлгэх зэрэгт ариутгаагүй хэрэгсэл ашиглах
  • Сахлын хутга, хумсны хайч зэрэг хувийн арчилгааны зүйлсийг бусадтай хуваалцах
  • халдвартай эхээс нярайд халдвар дамжуулах боломжтой төрөлт

Дээр дурдсанчлан, гепатит D халдвар нь зөвхөн гепатит B халдвар авсан үед л тохиолдож болно. Халдвар нэгэн зэрэг тохиолдсон эсэх эсвэл тухайн хүн гепатит В халдвар авсныхаа дараа гепатит D халдвар авсан эсэх нь ялгаатай.1,3Хэрэв та гепатит D вирус болон гепатит В вирусээр нэгэн зэрэг халдварласан бол, үүнийг хавсарсан халдвар гэнэ.1,3,4 Ихэнх тохиолдолд, энэ нь ямар ч үр дагаваргүйгээр
арилдаг.

Тухайн хүн гепатит В халдвар авсныхаа дараа нь гепатит D халдвар авсан тохиолдолд, нөхцөл байдал огт өөр байна. Ийм тохиолдолд, супер халдвар үүсдэг.1,3 90 хүртэлх % нь архагшсан байдаг ба элэгний цирроз, хорт хавдар тусах нь дан гепатит В халдвараас илүү их, илүү хурдтай явагддаг.2,5

Гепатит D халдварын эхний хэдэн долоо хоногт ядарч сульдах, дотор муухайрах,бөөлжих, хоолны дуршил буурах, халуурах, анхаарал төвлөрөлт муудах, арьс болон нүд шарлах (шарлалт), бараан өнгөөр шээх, цайвар өнгийн ялгадас гарах, хүчтэй загатнах зэрэг шинж тэмдгүүд илэрдэг.5 Шинж тэмдгүүд нь хүндрэлийн зэргээс хамаарч харилцан адилгүй байж болно. Архаг гепатит D халдвар нь ихэвчлэн шинж тэмдэггүй байдаг эсвэл элэгтэй холбоогүй хөнгөн шинж тэмдэг илэрдэг.10 Энэ нь өвчин урт хугацаанд оношлогдохгүй байх эрсдэлийг дагуулахын сацуу элэгний гэмтэл ихсэх хүртэл даамжрах эрсдэлтэй. Өвчний маш хожуу үе шатанд хэвлийн хөндийд шингэн хуримтлагдах (асцит), тархины үйл ажиллагаа алдагдах зэрэг том хэмжээний шинж тэмдэг илрэх нь элэгний өвчнийг илтгэнэ.10

Зарчмын хувьд, элэгний В халдвартай хүн бүрийг гепатит D халдварын шинжилгээнд мөн хамруулах ёстой. Ингэснээр эхлээд цусанд гепатит D вирусийн эсрэг биет байгаа эсэхийг шинжилдэг. Хэрэв шинжилгээний хариу эерэг гарвал, өөрөөр хэлбэл эсрэг биет илэрсэн бол, энэ нь та гепатит D вирусийн халдвар авсан эсвэл өмнө нь халдвар аваад, эдгэрсэн гэсэн үг юм. Тиймд халдвар эдгэрсэн эсвэл одоо идэвхтэй байгаа эсэхийг тодруулахын тулд цусны өөр шинжилгээ хийлгэх шаардлагатай. Хоёр дахь шинжилгээ нь цусанд гепатит D вирус байгаа эсэхийг харуулдаг. Тус шинжилгээгээр мөн эерэг хариу гарсан тохиолдолд та идэвхтэй халдвартай гэсэн үг.4

Гепатит D халдварыг эмээр эмчилж болно. Вирусийн үржлийг зогсоож, улмаар элгийг гэмтээхээс хамгаалахад зорилго нь оршино.11 Эмчлэгч эмчтэйгээ зөвлөлдөх нь боломжит хамгийн сайн эмчилгээг олж, прогнозоо сайжруулахад танд тусална.

Анх сонсоход хачирхалтай санагдаж болох ч: Гепатит D халдвараас өөрийгөө хамгаалах маш сайн арга нь гепатит B халдварын эсрэг вакцин хийлгэх юм. Учир нь та зөвхөн гепатит В халдвартай тохиолдолд л гепатит D халдвар авах боломжтой.5 Түүнчлэн, та дараах арга хэмжээнүүдийг авснаар халдвартай цус болон үрийн шингэн, үтрээний шүүрэл зэрэг биеийн бусад шингэнтэй харьцахаас аль болох зайлсхийх замаар халдвар авах эрсдэлээ багасгах боломжтой. Үүнд:1,5,12

  • Аюулгүй бэлгийн хавьтал
  • Мансууруулах бодис судсаар болон хамраар хэрэглэх үед, хэрэгслүүдийг нь ариутгасан байх ёстой бөгөөд тариурыг бусадтай бүү хуваалц
  • шивээс эсвэл цоолбор хийлгэх үед, ариутгасан ажлын байрны нөхцөл, багаж хэрэгслээр хангагдсан байх
  • Цусаар бохирдсон сахлын хутга, хумсны хайч г.м. хувийн арчилгааны хэрэглэлийг бусадтай бүү хуваалц

Манай контентыг хуваалцаарай

Нэмэлт сэдвүүд

Гепатит В

Хэрэв та гепатит B халдварын талаар илүү судлахыг хүсвэл, олон хэрэгцээтэй мэдээллийг эндээс олж авч болно.

Илүү судлах

Гепатит С

Гепатит C гэж яг юу вэ? Танд хэрэгцээтэй тайлбарууд энд бий.

Илүү судлах

Элэг

Элэг, түүний үүргийн талаар илүү ихийг мэдэхийг хүсч байна уу? Тэгвэл та зөв газартаа ирсэн байна.

Илүү судлах

Ном зүй

  1. RKI-Ratgeber Hepatitis B und D [RKI гарын авлага Гепатит B ба D]. https://www.rki.de/DE/Content/Infekt/EpidBull/Merkblaetter/Ratgeber_HepatitisB.html (2022 оны 5 сард авсан).
  2. Stockdale AJ et al. J Hepatol 2020; 73: 523–532.
  3. Koh C et al. Gastroenterology 2019; 156(2): 461–476.e1.
  4. Cornberg M et al. Z Gastroenterol 2021; 59: 691–776.
  5. Hepatitis D. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/hepatitis-d (2022 оны 5 сард авсан).
  6. RKI, Epidemiologisches Bulletin [Эпидемиологийн товхимол] 29/2021.
  7. Miao Z et al. J Infect Dis. 2020; 221(10): 1677–1687.
  8. Hepatitis D-Virus. https://www.deutsche-leberstiftung.de/presse/pressemappe/lebererkrankungen/virushepatitis/hepatitis-d/ (2022 оны 5 сард авсан).
  9. RKI, Epidemiologisches Bulletin [Эпидемиологийн товхимол] 29/2019.
  10. Farzi P, Niro GA Semin Liver Dis 2012; 32: 228–236.
  11. Urban S et al. Gut. 2021; 70(9): 1782-1794.
  12. Hepatitis D. https://www.leberhilfe.org/lebererkrankungen/hepatitis-d/ (2022 оны 5 сард авсан).